Temperatura i Wilgotność
Wilgotność drewna to określenie ilości wody zawartej w drewnie i jest bezpośrednio zależna od wilgotności otaczającego powietrza. Wraz ze wzrostem wilgotności powietrza wzrasta również wilgotność wyrównawcza drewna, aż osiągnięty zostanie stan nasycenia włókien.
Jeśli np. drewno zostanie przeniesione ze środowiska suchego w wilgotniejsze (albo też odwrotnie), wilgotność drewna zmienia się aż osiągnie wartość stałą, nazwaną właśnie wilgotnością wyrównawczą. Przy wzrastającej wilgotności powietrza wzrasta również wilgotność wyrównawcza drewna, aż zostanie osiągnięty stan nasycenia włókien.
Dopuszczalne właściwości oraz cechy używanych rodzajów drewna
Dopuszczalna wilgotność drewna
- na zewnątrz 12 do 19 %
- w budynkach nie ogrzewanych 12 do 16 %
- w budynkach ogrzewanych (12-21⁰ C) 9 do 13 %
- w budynkach ogrzewanych (ponad 21⁰ C) 6 do 10%
Wilgotność drewna a ubytek w wymiarach
Drewno jako higroskopijny materiał budowlany dopasowuje się do otaczającego go klimatu poprzez przyjmowanie i oddawanie wody. W przypadku przyjętej wilgotności drewna 12% podczas montażu i wilgotności wyrównawczej drewna 6% nastąpi zmiana wilgotności o 6%.
Schody drewniane mogą wykazywać w momencie montażu wilgotność drewna około 9 ± 3%. Zmiana wilgotności drewna spowoduje powstanie szczelin oraz rys w drewnie, które mogą mieć wielkość zgodnie z poniższą formułą obliczeniową:
(Wilgotność drewna podczas montażu – wilgotność wyrównawcza drewna) x ubytek w wymiarach x wymiary części budowlanej = dopuszczalna szczelina
Przykład:
Drewno bukowe zmienia swe wymiary o 0,3% na 1% zmiany wilgotności. W przypadku zmiany wilgotności o 6% wymiar stopnia o wyjściowej grubości 40 mm zmieni się o różnicę w wymiarach 6 x 0,3 x 40 / 100 = 0,7 mm. Szczeliny z tego przykładu, które wynikają ze zmian wilgotności drewna przy dokładnym dopasowaniu połączeń mające zgodnie z powyższym obliczeniem wielkości do 0,7 mm, nie mogą być w przypadku drewna bukowego określane jako wady.
Ubytek w wymiarach różnych rodzajów drewna
| Rodzaj drewna | Ubytek w wymiarach | Grubość 40 mm | Szerokość 300 mm |
|---|---|---|---|
| Merbau | 0,20 % | 0,32 mm | 2,40 mm |
| Klon, iroko | 0,21% | 0,33 mm | 2,46 mm |
| Sosna, modrzew, orzech | 0,24% | 0,39 mm | 2,91 mm |
| Brzoza, sapeli | 0,25% | 0,40 mm | 3,00 mm |
| Dąb, Jesion | 0,26% | 0,46 mm | 3,45 mm |
| Buk, wenge | 0,31% | 0,49 mm | 3,69 mm |
Wilgotność drewna a pęknięcia
Zmiana wilgotności powoduje powstawanie pęknięć w drewnie.
Pęknięcie jest zdefiniowane przez maksymalną szerokość 0,5 mm, maksymalną długość 50 mm oraz maksymalną głębokość 1/3 grubości części budowlanej, jednakże maksymalnie 5 mm.
rys. ……………………
Wilgotność drewna a klejenie kantówki
Podczas produkcji schodów drewnianych drewno zostaje sklejone z pojedynczych kantówek. Na skutek pęcznienia i ubywania drewna na powierzchni elementu konstrukcyjnego mogą wystąpić nierówności pomiędzy poszczególnymi kantówkami. Nie można uniknąć tego pod względem technicznym. Powstałe nierówności są zatem dopuszczalne, jeżeli powłoka na powierzchni elementów konstukcyjnych nie ulegnie przez to uszkodzeniu.
